اعتیاد یک دانش‌آموز هم فاجعه است
تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۷۲۲۵۲۳
به گزارش آرمان، بحث درباره اعتیاد دانش‌آموزان لرزه بر اندام هر فرد عاقلی می‌اندازد و استعمال دخانیات توسط آنها بیش از پیش ثابت می‌کند که این افراد هیچ‌گونه مهارتی برای رویارویی با مشکلات و آسیب‌های اجتماعی ندارند. آموزش‌و‌پرورش باید با اصلاح نظام‌تربیتی و همچنین آموزشی خود به توانمندی و کسب مهارت‌های‌اجتماعی دانش‌آموزان کمک کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهم ترین دلایل دانش‌آموزی‌شدن استعمال قلیان و سیگار را چه می‌دانید؟
نظام تعلیم و تربیت کشور، نظام مهارتی نیست. این نظام دانش‌آموزان را به‌سوی رقابت سوق می‌دهد و در سایه رقابت‌های ایجادشده برای آنها تولید استرس می‌کند. از سوی دیگر، یکی از گام‌های مهم در هنگام پیشگیری ایجاد آگاهی و دانش لازم در گروه‌های هدف است. در واقع قبل از بروز آسیب در دانش آموزان آنها باید دانش و آگاهی برای مواجهه با آسیب را داشته باشند. متاسفانه در سطوح پیشگیرانه موجود فاقد مکانیزمی هستیم که دانش به‌موقع را در دانش‌آموزان ایجاد کند. در حال حاضر عمده تمرکز در زمینه پیشگیری، پیشگیری سطح دو و سه است؛ در واقع منتظر وقوع اتفاق مانده و سپس در فکر درمان و کنترل آن هستیم. آموزش‌و‌پرورش نیز سیستمی مشابه سایر نهادها در زمینه پیشگیری دارد، بنابراین تمرکزی بر ایجاد برنامه‌های مهارت ذاتی و درونی در دانش‌آموزان وجود ندارد.
دانش‌آموزی‌شدن استعمال قلیان و سیگار چه عواقبی را به‌دنبال دارد؟
دانش‌آموزی‌بودن این موضوع نظام تعلیم و تربیت را زیر سوال برده و ناکارآمدی سیستم آموزش‌و‌پرورش کشور را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، در این سازمان با نسل فعال جامعه مواجه هستیم، نسلی که با ورود به عرصه‌های اجتماعی بازیگر اصلی عرصه‌های مختلف آن است. اگر این نسل دچار آسیب‌های خاص خود مانند اعتیاد شود، بروز این آسیب‌ها آنها را از مسیر اصلی و سلامت خود خارج می‌کند. البته الگوهای غلط در خانواده‌ها و جامعه این پدیده را در میان دانش‌آموزان بیشتر می‌کند. اعتیاد در حال حاضر دیگر هیچ مرز جمعیتی یا صنفی نمی‌شناسد و دانش‌آموز، دانشجو، بیکار، خانه‌دار و... تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. بنابراین در آینده، نسلی که باید بازیگر اصلی صحنه‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه بوده و بر اقتصاد آن نیز اثرگذار باشد، ضعیف است، کارکرد مطلوبی ندارد و ساختارهای اجتماعی درستی را شکل نمی‌دهد. امروزه ازدواج‌های ناموفق زیادی اتفاق می‌افتد و در تولید و بسیاری از زمینه‌ها نیز مسیر ناموفقی را طی می‌کنیم. این امر نتیجه آسیب‌پذیر‌شدن نسلی است که به‌عنوان آینده‌سازان برای آن برنامه‌ریزی و تعیین هدف کرده‌ایم. البته درصد اعتیاد در میان دانش‌آموزان بالا نیست و براساس آمار دو تا هفت‌درصد دانش‌آموزان درگیر اعتیاد هستند، اما این میزان نیز می‌تواند برای نظام تعلیم و تربیت کشور فاجعه‌بار باشد.
آیا برخورد سلبی با پدیده استعمال قلیان و سیگار توسط دانش‌آموزان درست است؟
خیر. برخورد سلبی با هیچ‌کدام از آسیب‌های اجتماعی صحیح و اثربخش نیست و در موارد بسیاری نتیجه عکس نیز می‌دهد. در بحث آسیب‌های اجتماعی، به‌ویژه در مورد اعتیاد، یکی از راهکارهای پیش رو آن است که دانش‌آموزان را با شخصیت‌های متناسب خودشان و توانمندی‌های آنان ببینیم تا خلأهایی را که از نظر اجتماعی در وجود آنهاست، برطرف کنیم.
آیا آمار دقیقی از میزان دانش‌آموزانی که سیگار و قلیان استعمال می‌کنند، وجود دارد؟
نخست این نکته را بگویم که وزارت آموزش‌و‌پرورش تا سال قبل آمار دانش‌آموزان معتاد را نمی‌پذیرفت و تاکید داشت در نظام آموزش عمومی اصلا دانش‌آموز معتاد وجود ندارد، تا در نهایت راضی به قبول آمار دو تا هفت‌درصدی دانش‌آموزان معتاد شد. دانش‌آموزان مصرف‌کننده قلیان و سیگار نیز مانند دانش‌آموزان معتاد آماری بین دو تا هفت‌درصد دارند.
آیا می‌توان با قطعیت گفت که این دانش‌آموزان در آینده‌ای نزدیک مصرف‌کننده موادمخدر نیز می‌شوند؟
بله. کلید ابتلا به اعتیاد استعمال قلیان و سیگار است. واقعیت آن است که وقتی قبح استفاده از ماده دخانی مخدر یا غیرمخدر شکسته شود، قطعا راه ابتلا به اعتیاد و استفاده از موادمخدر نیز فراهم می‌شود.
اثرات استفاده از موادمخدر برای دانش‌آموزان چیست و چه مشکلاتی را در آینده برای آنها پدید می‌آورد؟
مهمترین اثر شکسته‌شدن حصر ایمنی است که در اطراف ذهن این دانش‌آموزان ایجاد شده است. دانش‌آموزانی که سیگار مصرف می‌کنند، نمی‌تواند الگوهای سالم را بپذیرند و به سمت الگوهایی پایین‌تر از الگوهای سالم حرکت می‌کنند. آنها همچنین در معرض خطر آسیب‌های اجتماعی جدی‌تر مانند استعمال موادمخدر و ناهنجاری‌های اجتماعی دیگر نیز قرار می‌گیرند. این دانش‌آموزان بیشتر به سمت هنجارشکنی در جامعه می‌روند و دوستان سالمی نیز برای خود انتخاب نمی‌کنند، بلکه به‌ناچار دوستان خود را از طیفی برمی‌گزینند که اهل مصرف سیگار و قلیان هستند. این تصمیم عاملی برای تغییر مسیر زندگی آنها می‌شود.
برخورد راهگشا با این دسته از دانش‌آموزان را چه می‌دانید؟
در گام اول نیاز به تحول در نظام آموزش‌و‌پرورش خود داریم. معتقدم نظام آموزش‌و‌پرورش، نظامی ناکارآمد و نیازمند تغییر و تحول است. آموزش‌و‌پرورش باید به‌سمت ایجاد مهارت در دانش‌آموزان برود. دانش‌آموز باید فردی آماده برای مواجهه با آسیب‌های اجتماعی باشد و مهارت‌های لازم را در این زمینه کسب کند تا براساس آن مهارت‌ها بتواند تصمیم‌گیری و بحران‌های موجود زندگی را حل کند. چنین فردی هرگز به‌سمت استفاده از قلیان و سیگار و همچنین استعمال موادمخدر نمی‌رود.
فکر می‌کنید در آینده شاهد افزایش این گونه دانش‌آموزان در مدارس باشیم؟
بله. در صورت تداوم وضع موجود در آینده شاهد افزایش تعداد این دانش‌آموزان هستیم، زیرا الگوهای مصرف سیگار و قلیان در خانواده‌ها وجود دارد. قلیان در اغلب خانواده‌های سنتی شیئی باارزشی است و تاکنون نتوانستیم جایگزینی برای قلیان در جامعه خود تعریف کنیم. هنگامی که قصد برخورد با قلیان را داریم، با آن برخورد سلبی می‌کنیم و در تمام مکان‌ها مانند قهوه‌خانه‌ها، پارک‌ها، خانواده‌ها و... برخورد سلبی با مصرف‌کنندگان قلیان صورت می‌گیرد. به‌دلیل آنکه جایگزینی برای استعمال قلیان معرفی نمی‌کنیم و همواره در مورد استفاده از آن برخورد سلبی صورت می‌دهیم، اقدامات کنونی بازدارنده نیستند و اثر تربیتی نیز ندارند. در مورد سیگار نیز شاهد الگوهای استعمال آن در جامعه هستیم. در حال‌حاضر استعمال دخانیات تفریحی بی‌دردسر و دغدغه برای نوجوانان و دانش‌آموزان شده است و در آینده قباحت استفاده از آن نیز از بین می‌رود. اکنون سن مصرف دخانیات بسیار پایین آمده است و به 11، 12 سال رسیده است؛ این واقعیت مشکلات اجتماعی را در جامعه تشدید می‌کند.
مصرف قلیان و سیگار چه تاثیری بر میزان یادگیری دانش‌آموزان دارد؟
براساس نتایج تحقیقات‌علمی، مصرف‌دخانیات بر سیستم عصبی بدن و حافظه انسان اثر منفی می‌گذارد. علاوه بر مشکلات جسمی افراد در مدت‌زمان کوتاهی پس از استفاده مداوم دچار آلزایمر می‌شوند. افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند، زودتر دچار اختلالات حافظه می‌شوند. افراد ممکن است در اثر استفاده مداوم دچار اختلالات جبران‌ناپذیری از نظر جسمی شوند. مصرف این مواد تمرکز دانش‌آموزان را از بین می‌برد و آنها را از نظر یادگیری نیز دچار مشکل می‌کند. آنها وابسته به یک ماده دخانی می‌شوند و این وابستگی دانش‌آموزان را از نظر تمرکز حافظه دچار مشکل می‌کند.
منبع: پارسینه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۷۲۲۵۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش آسیب‌های اجتماعی در دانش‌آموزان / چرا طرح نماد ناقص اجرا شد؟
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، طرح «نماد» مخفف عبارت «سند ائتلاف نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان» است و اولین بار در سال ۹۴ به منظور کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان تصویب شد.
طبق این سند، آموزش و پرورش به همراه ۱۴ نهاد دیگر مکلف به اجرای نظام مراقبت از دانش‌آموزان در برابر آسیب‌های اجتماعی است. وزارت آموزش و پرورش، ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه کشور، قوه قضائیه، وزارت کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان بهزیستی، دانشگاه توانبخشی و سلامت اجتماعی، کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره)، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، نیروی انتظامی، ستاد مبارزه با مواد مخدر و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تشکیل و شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی نهادهایی هستند که موظف به اجرای طرح شده‌اند.
بیشتر بخوانید طرح «بوم»؛ شکوفایی خلاقیت‌ها یا باری روی دوش معلم؟اجرای این نظام پنچ مرحله اعم از غربالگری، تشخیص، آموزش، توانمندسازی و مداخله و درمان دارد و پنج هدف ایمان، نشاط، امید، هویت و خردورزی به عنوان محورها و هدف‌های اصلی دنبال می‌کند.
ابعاد مختلف طرحامیر تجلی‌نیا، مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش درباره این طرح گفت: مدیر مدرسه با شناسایی دانش‌آموزان در معرض خطر یا آسیب‌دیده ضمن ایجاد بستر برای ارائه خدمات آموزشی، مشاوره فردی و خانوادگی و انجام مداخلات مختصر ضروری توسط افراد متخصص، در صورت نیاز به ارائه خدمات حمایتی و تخصصی یا مداخله قضائی، حسب مورد موضوع را فوراً به سازمان بهزیستی یا دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان دادگستری اعلام می‌کند.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: چارچوب «نماد»، با تاکید بر سه محور شناسایی، آموزش و مداخله طراحی شده است، البته فعالیت‌های ترویجی و مکمل هم مورد نظر ائتلاف است، اما هر یک از این سه محور شامل فعالیت‌های «شناسایی و غربالگری در مدارس از طریق شواهد میدانی و آزمون‌های استاندارد روانی، آزمون‌های خطرپذیری، شواهد کلینیکی و چک لیست‌ها»، «آموزش‌های رشد مدار اعم از آموزش و توانمندسازی معلمان و والدین، تولید برنامه درسی پیشگیری مربوط به هر دوره تحصیلی و منابع کمک آموزشی آن، برگزاری و اجرای دوره‌های آموزشی رشد مدار پیشگیری، اجرای فعالیت‌های مکمل و ترویجی» و «مداخلات وضعی و روانی اجتماعی اعم از اقدامات مداخله‌ای برای کاهش عوامل مخاطره‌آمیز از جمله اقدامات انتظامی و مناسب سازی فضاها، برگزاری جلسات و دوره‌های آموزشی برای خانواده‌ها به ویژه در موارد مهم، خدمات و حمایت‌های روانی اجتماعی، معاضدت‌های حقوقی و مالی مورد نیاز، مشاوره‌های خانوادگی و فردی، معاضدت‌های تحصیلی و درمان و بازتوانی» می‌شود.
وی فرایند کامل و جامع نماد را تشریح کرد و گفت: این فرایند شامل فعالیت‌های ارتقایی اعم از آموزشی و ترویجی می‌شود. «نماد» به منظور ارتقای توانمندی‌های روانی اجتماعی دانش‌آموزان بخش فعالیت‌های ارتقایی را طراحی و راه‌اندازی کرده است که شامل دو بخش آموزش‌های ارتقایی و فعالیت‌های ترویجی می‌شود. در بخش آموزش‌های ارتقایی، با طراحی کتابچه‌های مختلف این امکان فراهم شده است که دانش‌آموزان، والدین و کارکنان بتوانند به منابع آموزشی مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. در بخش فعالیت‌های ترویجی نیز امکان شرکت در فعالیت‌های مکمل و فوق برنامه از قبیل رویدادهای فرهنگی، هنری و ورزشی وجود دارد.
تجلی‌نیا تصریح کرد: بخش فعالیت‌های ارتقایی، یکی از پنج بخش اصلی برنامه ملی «نماد» است که هم به صورت مستقل و هم به صورت درهم تنیده با چهار بخش دیگر، طراحی شده است به طوری که دانش‌آموزان، والدین و مدارس، هم به صورت مستقل می‌توانند محتواهای‌های مورد علاقه خود در سامانه «نماد» را دریافت و استفاده کنند و هم بر اساس نتایج غربالگری‌ها، برای بهبود و یا تقویت یک یا چند مهارت خود از این کتابچه‌ها و نیز فعالیت‌های ارتقایی، به صورت موردی استفاده کنند.
وی درباره اقداماتی که در طرح نماد در راستای غربالگری، شناسایی و تشخیص انجام می‌شود، توضیح داد: «نماد» پرسشنامه‌هایی را طراحی و در دسترس قرار داده است تا با کمک آن، دانش‌آموزان وضعیت خود را اظهار و گزارش کنند. دانش‌آموزان دوره تحصیلی متوسطه اول و دوم با مشارکت در تکمیل این پرسشنامه‌ها، می‌توانند در تحلیل وضعیت خود مشارکت داشته باشند و از توصیه‌های مشاوران، کارشناسان و متخصصان برای بهبود یا ارتقای سلامت روانی اجتماعی، استفاده کنند. البته همین کار را والدین و معلمان نیز می‌توانند انجام دهند. چراکه در غربالگری «نماد»، پرسشنامه‌هایی نیز برای والدین و معلمان، طراحی شده است که با کمک آنها می‌توانند درباره دانش‌آموزان و فرزندان خود، نظر بدهند و از این طریق به محافظت از ایشان، کمک کنند.
پوشش ناقص طرح در مدارسمرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی روند اجرای این طرح پرداخت. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ حدود ۵۱ درصد از دانش‌آموزان به صورت اولیه شناسایی و ۸/۱۲ درصد از آنها درمان شده‌اند. از طرفی در این گزارش آمده که شواهد نشان‌می‌دهد، آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان رو به افزایش بوده است؛ بنابراین باید دید که نواقص اجرای طرح چیست.
براساس این گزارش یکی از نواقص اجرای طرح پوشش ناقص آن است. براساس برنامه‌ریزی‌ها باید «نماد» در در سال تحصیلی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ در همه مدارس کشور استقرار و تثبیت شده باشد اما تا این سال نسخه کامل نماد در ۲۱ هزار مدرسه یا ۱۷.۴۵ از مدارس اجرا شده البته نسخه کوتاه آن در همه مدارس اجرا شده است.
بر این اساس می‌توان گفت چتر این نظام هنوز فراگیر نیست و همه مدارس و دانش آموزان را در بر نمی‌گیرد و به دلیل یکپارچه‌سازی بخش‌هایی از آن در برهه‌هایی از زمان از دسترس خارج شد یا هنوز از دسترس خارج و هنوز سامانه برخط مقبول ارائه نشده است. از طرفی پرداخت اعتبارات این سامانه نیز با نوسان مواجه بوده و میزان پرداخت به ازای هر دانش آموز اندک است.
یکی دیگر از نواقص مطرح شده از سوی مرکز پژوهش‌ها این است که «نماد» همه آسیب‌های اجتماعی شناسایی شده را تحت پوشش ندارد. در مجموع درباره برنامه‌های پیشگیری باید گفت، اینکه تنها سراغ دانش‌آموزان (با تاکید بر دانش آموزان در معرض آسیب و آسیب دیده) رفتن به منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزی و کنترل و کاهش آنها کافی نیست.
اجرای ناقص طرحغلام عباس ترکی معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور هم از جمله کسانی است که نسبت به اجرای ناقص طرح انتقاداتی را مطرح کرده و گفت: متاسفانه در وزارت آموزش و پرورش طرح نماد به صورت کامل اجرا نشده است در صورتی که ۱۵ میلیون نفر جامعه دانش آموزی داریم که باید تحت پوشش این طرح قرار بگیرند. بررسی‌های ما از این حکایت دارد که کمتر از دو میلیون نفر تحت پوشش این طرح قرار گرفتند و این طرح هم ناقص اجرا شده است. بسیاری از مشکلات اجتماعی که داریم به حوزه کودک و نوجوان مربوط می‌شود و منشاء بسیاری از آسیب‌های دیگر هم در مدرسه، دبیرستان و مراکز تحصیل به وجود می‌آید.
معلمان آموزش ندیدهاندیکی از معلمان در گفت‌وگو با ایسکانیوز درخصوص نواقص اجرای طرح گفت: معلم‌ها آموزشی برای اجرای طرح «نماد» ندیده‌اند و ابعاد مختلف آن را نمی‌دانند؛ تنها فرم‌های مربوطه را در سایت نماد پر می‌کنیم. سوالات درباره مشکلات رفتاری است و شناسایی برخی از آنها نیاز به تخصص دارد و از عهده معلم خارج است.
وی افزود: آموزش تنها یک بخش ماجرا است و مهمترین مانع سر راه اجرای طرح، جمعیت زیاد دانش‌آموزان و حجم بالای کتاب‌ها است. تعداد دانش‌آموزان بسیار زیاد و حجم کتاب‌ها هم بالاست و معلم زمانی برای تمرکز بر تک تک دانش‌آموزان ندارد.
معلم عنوان کرد: از طرفی پاسخ به برخی سوالات نیازمند تعامل بیشتر با دانش‌آموز و آشنا شدن با روحیات او است اما این امکان برای معلمی که درگیر کار است، وجود ندارد. من فرصتی برای حتی یک دقیقه گفت‌وگو با دانش‌آموز ندارم و تنها برنامه‌ریزی می‌کنم که در زمان مشخص شده همه مباحث کتاب را تدریس کنم.
وی ادامه داد: معلم‌ها در مدرسه ما معمولا همه فرم‌ها را بدون گزارش مشکل ارسال می‌کنند چراکه می‌گویند یا برای تشخیص علائم یک مشکل آموزش کافی ندیده‌اند یا فرصت تعامل با دانش‌آموز را ندارند. برای مثال من چطور می‌توانم تشخیص بدهم که دانش‌آموز افکار خودکشی دارد یا مبتلا به خودآزاری است. این طرح تقریبا پنج سال است که در مدرسه ما اجرا می‌شود اما تغییری درخصوص سلامت روانی دانش‌آموزان ایجاد نشده است.
به گزارش ایسکانیوز، ۹ سال از آغاز اجرای این طرح گذشته اما زمانی که مشکلات زیرساختی مانند کمبود معلم، حجم بالای کتاب‌های درسی و کمبود مدرسه در کشور وجود دارد، نمی‌توان از معلم انتظار داشت که زمان خود را صرف ارتقای سلامت روان دانش‌آموز کند.
انتهای پیام /
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»